ΤΑ ΠΟΙΗΤΙΚΑ «ΕΓΚΑΡΣΙΑ ΡΗΜΑΤΑ» ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΥ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΝΩ ΤΕΛΕΙΑ, ΠΟΙΗΣΗ, ΑΘΗΝΑ 2021.
http://anoteleia.gr/cat_018.html
Κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Άνω Τελεία» η ποιητική συλλογή του ζωγράφου, λογοτέχνη, θεωρητικού τέχνης και εικαστικού περφόρμερ Κώστα Ευαγγελάτου, με τίτλο «Εγκάρσια ρήματα». Πρόκειται για μια επετειακή έκδοση της δόκιμης ποιητικής του έκφρασης με αφορμή την επέτειο για τα 45 χρόνια από την κυκλοφορία της πρώτης ποιητικής συλλογής του «Κραυγάζω, Ψάχνω, Καρτερώ», όταν ήταν ακόμη μαθητής του γυμνασίου στο Αργοστόλι της Κεφαλονιάς, από τις εκδόσεις Επτάλοφος, Αθήνα 1975.
Η συλλογή με επιλεγμένα από τον ίδιο ποιήματα του στο πνεύμα της ποιητικής αναδρομής αλλά και της σύγχρονης δημιουργικής κατάθεσης περιλαμβάνει 45+11 ποιήματα από το ευρύ συνολικό του έργο σε τρείς ενότητες (α’ περίοδος, ποιήματα 1975-1984, β’ περίοδος, ποιήματα 1994-2002, γ’ περίοδος, ποιήματα 2003-2020). Την έκδοση κοσμούν σχέδια του ίδιου, από τις ενότητες «Σωματογραφίες» και «Αναδυόμενες μορφές» καθώς και ένα πρόσφατο πορτραίτο του από την ζωγράφο Ελένη Χατζηπουλίδου.
Το θεματικό περιεχόμενο της συλλογής ξετυλίγει αποκαλυπτικά, ελλειπτικά και επιγραμματικά την αυτοβιογραφική θεώρηση μου από την εφηβική ερωτική και τολμηρή λυρική ποίηση της νεότητας μέχρι την στοχαστική, κοινωνική και ιδεολογική άποψη μου για την ζωή, την τέχνη και την κοινωνία του παρόντος. Επέλεξα τα συγκεκριμένα ποιήματα σαν αντιπροσωπευτικά δείγματα σημαντικών προσωπικών και καθοριστικών στιγμών της εμπειρίας και της πορείας μου στον καλλιτεχνικό και λογοτεχνικό χώρο. Ορισμένα ποιήματα όπως το τολμηρό «Δωμάτιο» του 1980, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύτηκε στην αγγλική γλώσσα από τον κορυφαίο ελληνιστή και μεταφραστή Κίμωνα Φράιερ είχαν σημαντική και καταλυτική επίδραση στην εξελικτική πορεία μου και μου άνοιξαν δίαυλους για να πάρω το 1983 την υποτροφία από τον εκδοτικό οίκο Boa Editions της Νέας Υόρκης, ώστε να σπουδάσω εικαστικά και αισθητική θεωρία της τέχνης στο Μανχάταν. Επίσης καθοριστικό ήταν το ποίημα «Φίλμ» που ολοκλήρωσα κατά την διάρκεια των σπουδών μου στη Νέα Υόρκη το 1984 και έκτοτε έκανα 10 χρόνια γράψω νέα ποιήματα. Αυτό έγινε το 1994 σε διεθνές εικαστικό plain-air στην Αβινιόν της Γαλλίας που μέσα σε μια εβδομάδα έγραψα σε μπλόκ ζωγραφικής όλη τη συλλογή μου «Η Οθόνη των Ονομάτων», η οποία εκδόθηκε το 1996. Περιλαμβάνονται επίσης λυρικά, ερωτικά ποιήματα αφιερωμένα σε επιστήθιους φίλους και τους μεταστάντες γονείς μου καθώς και ποιήματα που περιγράφουν ιδεολογικά και κοινωνικά θέματα και οράματα. Τα Εγκάρσια Ρήματα μου ολοκληρώνονται με ποιήματα που έγραψα το 2020 στη διάρκεια της πρώτης καραντίνας για την πανδημία, όπως το ποίημα «Έγκλειστη πανδημία». Συνολικά ο αναγνώστης έχει τη δυνατότητα να συνταξιδέψει μαζί μου μέσα από τους ποιητικούς εκφραστικούς τρόπους αλλά και διαύλους της ποιητικής μου, ανένδοτης σε συμβάσεις προσποίησης που στοχεύει στην εμψύχωση και τον αέναο προβληματισμό για ένα ανθρωπιστικό μέλλον./
Κώστας Ευαγγελάτος 2021.
------------------
Έρωτας βωμός Έρωτας νόμος.
Μπράτσα τανάλιες πόδια κίονες.
Στέρνο φυτώριο δάσος ρητίνης.
Γλώσσα μαγνήτης στα σκέλια ανάμεσα./
-------------------------
Μ' ένα delete σβήνεις εικόνες
φωτογραφίες χαράς σε τόπο ξένο
Το μυαλό μολύβι φορτωμένο
Η μνήμη δρέπει λάφυρα κοιτώνες./
-----------------------
Ο βόμβος των ανθρώπων σε τρελαίνει
κλείνει ο λαιμός και χάνεται η φωνή
μετακομίζεις στης απελπισίας το γκέτο
ακίνητος στο πάγωμα του χρόνου
γίνεσαι άγαλμα στο κέντρο της πλατείας
σήμα εκτόνωσης παιδιών και αναρχικών
δέχεσαι γλειφιτζούρια από μολότοφ./
Των απόλιδων είμ’ ο θυρεός
κι ο τραγικός της νύχτας σκύλος.
Της μέρας είμ’ ο ίσκιος ο χλωμός
και της αρχαίας γυμνότητας ο φίλος./-
Στο κύριο σώμα της συλλογής «Εγκάρσια Ρήματα» που απαρτίζεται από τα ήδη δημοσιευμένα ποιήματα του σε αυτοτελείς ποιητικές συλλογές, συλλογικές εκδόσεις και λογοτεχνικά έντυπα, περιλαμβάνεται η τέταρτη παραλλαγή του «Ύμνου στην Κεφαλονιά», με τίτλο «Αίνος στην Κεφαλονιά», η τελική εκδοχή του ποιήματος «Έγκλειστη πανδημία» και δύο αδημοσίευτα ποιήματα. Το εκτενές ποίημα «Οι πρόσχαρες της θλίψης» (αναφορά στις ιερόδουλες) και το επιγραμματικό «Έπος» με το οποίο ολοκληρώνεται η συλλογή.
Στο τέλος της έκδοσης ο Κώστας Ευαγγελάτος στο κείμενο του «αντί-επιμυθίου» συμπερασματικά ομολογεί: - Νομίζω, φίλοι μου, πως τελικά η Ευρυδίκη έπρεπε να μείνει στον Άδη. Πρέπει κι εμείς να μείνουμε ενδεδυμένοι. Η γύμνια και η αλήθεια της είναι μάλλον τραγική, έστω και αν μας οδηγεί στην αναγκαία και ειλικρινή «τολμηρή επίλυση» της νιότης.
«Γυμνός- Ύμνος-Μυστικός Ναός- Οδοιπόρε στάσου.»
Στα στερνά καταφθάνει πάντα η Άτροπος εν μέσω φάσματος ποιητικών «ερμητικών λαμπίδων» για τον επιβαλλόμενο καίριο απολογισμό. Ο εκφραστικός λόγος με «τάνυσμα θανάτου» οδεύει προς το μηδέν. Εν τούτοις ευελπιστώ στην ελεύθερη επίδοση της ανεπίδοτης αγάπης, και στο ολιστικό ανθρώπινο θεώρημα των εγκάρσιων ρημάτων μου:
Λόγος και Μύθος…/ Σκαπανείς της σκέψης / αναδομούν αρμονικά / το Γένος της επίλυσης.
Στην τελική πλήρη κατάθεση μου υποστηρίζω φίλοι μου: Μας προσκαλούν οι λέξεις και τα χρώματα, οι ιδέες και οι ήχοι σε μια συμμετοχική αντίσταση, έστω και μάταιη, με τεράστια όμως ανεξόφλητη αξία.
«Το μέλλον πάντα μας χρωστάει!». Κ.Χ.Ε. Αθήνα 2021.
--------
Κώστας Ευαγγελάτος, λογοτεχνική-ποιητική παρουσία, Εργογραφία
Ο Ζωγράφος, λογοτέχνης, θεωρητικός τέχνης, εικαστικός performer Κώστας Ευαγγελάτος ασχολήθηκε συστηματικά με τη ζωγραφική και την ποίηση από μικρή ηλικία στην Κεφαλονιά που γεννήθηκε, ανατράφηκε και παρουσίασε τα πρώτα εφηβικά του έργα. Παρακολούθησε στην Αθήνα μαθήματα σχεδίου με τον ζωγράφο, κριτικό τέχνης Γιώργο Φωκά και τον ζωγράφο Γιώργο Βογιατζή. Σπούδασε παράλληλα και πήρε πτυχίο από την Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1981 στο Παρίσι συνδέθηκε με πρωτοποριακούς καλλιτέχνες και διανοουμένους, διαμόρφωσε την προσωπική "βιωματική" του έκφραση και θεμελίωσε τις αισθητικές του αρχές. Μετά την στρατιωτική του θητεία (1983) σπούδασε με υποτροφία εικαστικά και θεωρία της σύγχρονης τέχνης στο Μανχάταν της Νέας Υόρκηs (University The New School for Social Research), στις τάξεις του Allen David και της Pearl Ehrlich. Επίσης παρακολούθησε μαθήματα δημιουργικής γραφής στο State University of N.Y., με τον ποιητή και εκδότη A. Poulin jr, τους ποιητές John Logan, Louis Simpson κ.α.
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΒΙΒΛΙΩΝ ΠΟΙΗΣΗΣ (1975-2021)
· Κραυγάζω, Ψάχνω, Καρτερώ. Αθήνα: Επτάλοφος, 1975.
· Ποιήματα 1973-75, Στα ίχνη της Αυγής. Αθήνα 1976.
· Γραφήματα 1977. (έκδοση τέχνης), Αθήνα 1978.
· Η τολμηρή επίλυση. «Τονικό συμφωνικό ποίημα σε Όoo μείζωνα», Α’ γραφή. Αθήνα 1977.
·Το δωμάτιο (έκδοση τέχνης). Σχέδια: D. Yeros, photo: Ρωμύλος Παρίσης. Αθήνα 1980.
· Μυθογράφημα. Αθήνα, 1983.
· Η τετραλογία της υγρασίας. Αθήνα: Χάος και κουλτούρα, 1993.
· Η οθόνη των ονομάτων. Αθήνα: Απόπειρα, 1996.
· Ιδεογραφική σμίλη. Δοκίμια. Αθήνα: Συλλογές, 1997.
· Η ροπή της μνήμης. Αθήνα: Απόπειρα, 1999.
· Αλέα προσομοίων (συγκεντρωτική έκδοση). Αθήνα: Απόπειρα, 2002.
· In the small mirror. (forward by Matthew Jennett). Athens: Apopeira, 2003.
· Η ελεγεία των Εκβατάνων. Αθήνα: Απόπειρα, 2006.
· Εγκάρσια Πτήση. (επίλογος Δρ. Ηλίας Τουμασάτος). Αθήνα: Απόπειρα, 2011.
· Chemins enchevêtrés, Athènes-Paris: Sylloges, 2011, 2012.
· Πολύσμιγος Αίνος. Αθήνα: Συλλογές, 2014.
· Offrandes Seculaires, Athènes-Paris: Sylloges, 2015, 2017.
· Σφουμάτο και Ξίφος. (επίλογος Δρ. Ηλίας Τουμασάτος), Αθήνα: Συλλογές, 2016.
· Louis D’ Est, αφήγημα με τρία ποιήματα. (πρόλογος Δρ. Ηλίας Τουμασάτος), Αργοστόλι: Αιγιαλός, 2016.
. Ερμητικές Λαμπίδες. Αθήνα: ΑΠΑΡΣΙΣ, 2017.
. Εγκάρσια ρήματα. Ποίηση. Αθήνα: ΑΝΩ ΤΕΛΕΙΑ, 2021.
------------------------------------
Αναφορικά με την λογοτεχνική-ποιητική προσφορά του που περιλαμβάνει δεκαπέντε ποιητικές συλλογές στην ελληνική γλώσσα, μία στην αγγλική και δύο στη γαλλική γλώσσα έχουν αναφερθεί γραπτά με κριτικά σημειώματα, αναλυτικές προσεγγίσεις, μελέτες και αισθητικές αναγωγές πολλοί γνωστοί συγγραφείς, βιβλιοκριτικοί, λογοτέχνες, μεταφραστές, καλλιτέχνες, ιστορικοί της τέχνης, ανθολόγοι, επιστήμονες και εκδότες.
Από την πρώτη του εκδοτική παρουσία το 1975 μέχρι και το 1984 που σταμάτησε για μια δεκαετία να γράφει ποίηση, αναφέρθηκαν στα ποιήματα του οι: Περσεύς Αθηναίος, Ευάγγελος Ανδρέου, Ελένη Βακαλό, Βασίλειος Βιτσαξής, Δημήτριος Γκούτας, Νίκος Εγγονόπουλος, Οδυσσέας Ελύτης, Δημήτρης Δούκαρης, Ίων Ζώτος, Γιώργος Κουμάντος, Κώστας Κριτσίνης, Στέλιος Λυδάκης, Σταμάτης Μαράντος, Ι.Μ.Παναγιωτόπουλος, Τάκης Παπατσώνης, Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης, Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, Γιώργος Σαββίδης, Νίκος Σπάνιας, Θωμάς Στραβέλης, Κώστας Ταχτσής, Αλέξης Τραιανός, Ιωάννα Τσάτσου, Άγγελος Φουριώτης, Κίμων Φράιερ, Ντίνος Χριστιανόπουλος κ.α.
Από το 1993 και μέχρι σήμερα έχουν αναφερθεί ανάλογα οι: Μιχαήλ Αγγελάκης, Μάκης Αποστολάτος, Γιόλα Αργυροπούλου, Ανδρέας Αρτέμης, Κυριάκος Βαλαβάνης, Αργύρης Βουρνάς, Νικόλας Γαλανός, Μαίρη Γεωργιάδου, Μαράη Γεωργούση, Βίβιαν Γιαννούδη- Αυγερινού, Χαρίκλεια Γ. Δημακοπούλου, Αικατερίνη Δήμου, Κατερίνα Θεοφίλη, Φαίδρα Ζαμπαθά-Παγουλάτου, Σπύρος Ζαχαράτος, Δημήτρης Ζάχος, Μάριος Καζάς, Ηρακλής Κακαβάνης, Άννα Κελεσίδου, Αντώνης Κομίνης, Λουκιανός Καπλαντζής, Δημήτρης Ι. Καραμβάλης, Ιωάννα Καρατζαφέρη, Κώστας Καρούσος, Γιάννης Κορίδης, Γιώργος Κουλουβάρης, Καίτη Λειβαδά, Λίτσα Λεμπέση, Στέλλα Λιάτου, Βασίλης Λούκας, Μαρία Ματάλα, Άννα Χ. Μαρκοπούλου, Ελπίδα Μητροπούλου, Ευρώπη Μοσχονά-Μαραγκάκη, Γεώργιος Ν. Μοσχόπουλος, Κώστας Ε. Μπέης, Σοφία Μωραίτη, Ευαγγελία Νάκα, Παναγής Παγουλάτος, Μάρθα Παπαδοπούλου, Άρης Παπαδόπουλος, Γιάννης Γ. Παπαιωάννου, Γιάννης Παπαοικονόμου, Αννίτα Πατσουράκη, Φώτης Παυλάτος, Λεόντιος Πετμεζάς, Κώστας Αντ. Πετράκης, Ηλίας Πετρόπουλος, Τέρπος Πηλείδης, Έφη Πολυζώη, π. Γεώργιος Πυρουνάκης, Γεράσιμος Ρηγάτος, Θεοδόσης Πυλαρινός, Ντόρα Ηλιοπούλου-Ρογκάν, Νίκος Σπάνιας, Σοφία Στρέζου, Ηλίας Τουμασάτος, Δήμητρα Τσαλαμά, Χρυσούλα Τσίγκρη, Ρίτα Τσιντίλη-Βλησμά, Γιάννης Φλέσσας, Μαριλένα Φωκά, Βασίλης Χατζηιακώβου, Γιάννης Χρυσικόπουλος, Alush Avduli, Kimon Friar, Benoit Haudrechy, Matthew Jennett, Philippe Jamet, Marie-Laure Lamy, Veronique Loquen, A. Poulin jr. καθώς και άλλοι εκπρόσωποι των γραμμάτων και των τεχνών στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
www.gisi.gr/evangelatos
