Μουσείο Μπενάκη Κτήριο οδού Πειραιώς Πειραιώς 138 Τηλ. 210 3453111 Ωράριο Λειτουργίας Τετ, Πέ, Κυρ: 10.00-18.00 Παρ, Σάβ:10.00-22.00 Δευτ, Τρ: ΚΛΕΙΣΤΑ | Κώστας Μπαλάφας Το Αντάρτικο στην Ήπειρο, 1941-1944   Μουσείο Μπενάκη – Κτήριο οδού Πειραιώς Εγκαίνια: 10 Φεβρουαρίου 2011 Διάρκεια: 11 Φεβρουαρίου – 30 Απριλίου 2011 Ο Κώστας Μπαλάφας συγκαταλέγεται ανάμεσα στους κορυφαίους Έλληνες εκπροσώπους του ρεύματος της ανθρωπιστικής φωτογραφίας, που άνθισε διεθνώς μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το έργο του είναι αφιερωμένο στον απλό άνθρωπο του μόχθου και στους αγώνες που δίνει κάτω από αντίξοες συνθήκες τόσο για την επιβίωσή του, όσο και για την ελευθερία του. Με ιδιαίτερη ευαισθησία κατέγραψε τα ήθη και έθιμα σε κάθε γωνιά της χώρας του, ενώ η Ήπειρος και οι κάτοικοί της κατέχουν εξέχουσα θέση στη φωτογραφική του δημιουργία. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής εντάχθηκε στην 6η Ταξιαρχία του Ελληνικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού (ΕΛΑΣ), ως μαχητής - τυφεκιοφόρος του 85ου Συντάγματος. Τότε, φωτογράφησε τις καταστροφές των χωριών, τις ζυμώσεις για την έναρξη του ένοπλου αγώνα, τις πορείες και τις μάχες των ανταρτών, το θρήνο των μανάδων, και αργότερα τις εκδηλώσεις στη πόλη των Ιωαννίνων κατά την Απελευθέρωση. Στο τέλος του πολέμου και ενώ η εμφύλια διαμάχη είχε ήδη ξεκινήσει, εμπιστεύθηκε το υλικό που είχε συγκεντρώσει στην οικογενειακή του φίλη Ιουλία Γοργόλη, θεωρώντας ότι υπήρχε κίνδυνος να κατασχεθεί, αν έμενε στα χέρια του. Εκείνη, το έκρυψε κάτω από το ξύλινο πάτωμα ενός γιαννιώτικου σπιτιού, όπου παρέμεινε για 31 χρόνια, μέχρι το 1974, οπότε ο Κώστας Μπαλάφας το επανέκτησε. Η σημαντική αυτή φωτογραφική μαρτυρία έγινε ευρέως γνωστή το 1991, όταν ο ίδιος, με δική του δαπάνη, εξέδωσε τον τόμο Κώστας Μπαλάφας. Το αντάρτικο στην Ήπειρο, Ασπρόμαυρες φωτογραφίες 1940-1944. Σήμερα, η φωτογραφική σειρά από την Αντίσταση στην Ήπειρο, φυλάσσεται στο Μουσείο Μπενάκη μαζί με το υπόλοιπο έργο του. Τα 79 θέματα που παρουσιάζονται στην έκθεση επιλέχθηκαν μέσα από 2.000 αρνητικά που απαρτίζουν την ενότητα, με φωτογραφικά και ιστορικά κριτήρια, ώστε ο θεατής να αποκομίζει μία σφαιρική εικόνα του αγώνα του ηπειρώτικου λαού ενάντια στον ξένο κατακτητή. Σε αυτά περιλαμβάνονται 65 ψηφιακές εκτυπώσεις από πρωτότυπα αρνητικά, καθώς και 14 πρωτότυπες φωτογραφίες, τυπωμένες και υπογεγραμμένες από τον ίδιο τον φωτογράφο. Κατά τη διάρκεια της έκθεσης θα προβάλλεται το πορτραίτο του Κώστα Μπαλάφα που σκηνοθέτησε το 1985 η Βέρα Πάλμα για λογαριασμό του Υπουργείου Πολιτισμού. Παράλληλα, θα κυκλοφορήσει ομότιτλο λεύκωμα, έκδοση του Μουσείου Μπενάκη, που επιμελήθηκαν οι συνεργάτες του Φωτογραφικού Αρχείου του Ιδρύματος, Γεωργία Ιμσιρίδου και Λεωνίδας Κουργιαντάκης, με 44 φωτογραφίες και κείμενα του ίδιου του Κώστα Μπαλάφα, της Γεωργίας Ιμσιρίδου και του Τάσου Σακελλαρόπουλου, Υπεύθυνου των Ιστορικών Αρχείων του Μουσείου Μπενάκη. Βιογραφικό Σημείωμα Ο Κώστας Μπαλάφας γεννήθηκε το 1917 στο ορεινό χωριό Χώσεψη (Κυψέλη σήμερα) της Ηπείρου, από γονείς αγρότες. Μυήθηκε στη φωτογραφική τέχνη, την οποία αγάπησε και υπηρέτησε για εξήντα και πλέον χρόνια, στα Γιάννενα, λίγο πριν το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στην Ελλάδα. Από το 1941 έως το 1944 φωτογράφησε τον ένοπλο αντάρτικο αγώνα του ηπειρώτικου λαού κατά των κατακτητών. Μετά το τέλος του πολέμου εργάστηκε στη Δ.Ε.Η. στο Τμήμα Αναπαραγωγής Σχεδίων, από όπου και συνταξιοδοτήθηκε. Υπήρξε από τα ιδρυτικά μέλη της Ελληνικής Φωτογραφικής Εταιρείας. Από το 1952 ταξίδεψε σε όλη την Ελλάδα, φωτογραφίζοντας και κινηματογραφώντας τη ζωή και τα έθιμα των ανθρώπων της επαρχίας. Τα τελευταία τριάντα χρόνια, οι φωτογραφίες του έχουν παρουσιαστεί σε πολυάριθμες ατομικές και ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό και έχουν δημοσιευτεί σε καταλόγους εκθέσεων καθώς και σε προσωπικές εκδόσεις. |
